Zwangerschap en de impact op benen, knieën en voeten

Zwangerschap is een unieke periode in het leven van een vrouw. Het is een tijd vol veranderingen en nieuwe ervaringen. Ook het lichaam verandert op manieren die minder zichtbaar, maar zeer voelbaar zijn. Vooral de benen, knieën en voeten hebben het soms zwaar te verduren in die negen maanden. Door het extra gewicht, maar ook door het soepeler worden van spieren en gewrichtsbanden. In dit artikel leggen we uit wat er gebeurt met het onderlichaam tijdens de zwangerschap en hoe je hiermee om kunt gaan.

Door Ali van der Weerd, verloskundige, en Dion Schutte, podotherapeut27-02-2025

Tijdens de zwangerschap ondergaat het lichaam een hormonale achtbaan. Daarbij speelt het hormoon relaxine een belangrijke rol. Dit hormoon zorgt ervoor dat de gewrichtsbanden en spieren soepeler worden, zodat de bekken zich kunnen voorbereiden op de bevalling. Helaas heeft deze versoepeling niet alleen effect op het bekken, maar ook op andere gewrichten, zoals de knieën en enkels. Zwangere vrouwen kunnen hierdoor minder stabiliteit ervaren en lopen een verhoogd risico op blessures, zoals verstuikingen.

Door het extra gewicht dat een vrouw met zich meedraagt, gecombineerd met een veranderend zwaartepunt, komt er extra druk op de benen en voeten te staan. Veel zwangere vrouwen merken bijvoorbeeld dat hun voeten aan het einde van de dag meer gezwollen zijn. Dit komt door vochtophoping, een veelvoorkomend probleem tijdens de zwangerschap.

De benen: spataderen en vermoeidheid

Met de groei van de baby neemt ook de druk op de bloedvaten in de benen toe. Dit kan leiden tot het ontstaan of verergeren van spataderen. Deze zijn niet alleen cosmetisch storend, maar kunnen ook pijn, een zwaar gevoel en vermoeidheid in de benen veroorzaken. Het is dan ook goed om te blijven bewegen. Door te wandelen of te zwemmen kan de bloedsomloop verbeteren en klachten verminderen.

Wij raden zwangere vrouwen aan om compressiekousen te dragen, vooral als ze veel staan of zitten gedurende de dag. Deze kousen verbeteren de bloedcirculatie en verlagen de kans op spataderen.

De knieën: extra druk en pijn

Met het toenemende gewicht en het verschuiven van het zwaartepunt door het gewicht van de buik, past het lichaam zich aan. De balans verandert en de druk op spieren en gewrichten neemt toe. Ook worden de knieën zwaarder belast. Dit kan leiden tot pijn of ongemak, vooral als je al eerder knieklachten hebt gehad. De soepelere gewrichtsbanden maken de knieën gevoeliger voor instabiliteit. Een goede houding en het dragen van ondersteunend schoeisel kunnen de druk op de knieën verminderen. Je kunt het beste zware fysieke belasting, zoals lang staan of tillen, vermijden.

De voeten: platte voeten en maatveranderingen

Een van de meest verrassende effecten van zwangerschap is de verandering van de voeten. Veel vrouwen merken dat hun schoenmaat groter wordt. Dit komt doordat het eerder genoemde hormoon relaxine de voetbogen laat doorzakken, waardoor de voeten platter en langer kunnen worden.

Wat kun je zelf doen?

Gelukkig zijn er tal van manieren om de belasting op je benen, knieën en voeten te verminderen. Je kunt dus zelf veel doen om de zware last te verlichten.

Blijf in beweging – Doe regelmatig lichte oefeningen, zoals wandelen, yoga of zwemmen. Dit bevordert de doorbloeding en houdt de spieren sterk.
Draag goede schoenen – Het dragen van goed passende, ondersteunende schoenen is cruciaal. Kies schoenen met een stevige zool en voldoende demping om de druk te verlichten. En vermijd hoge hakken.
Luister naar je lichaam – Neem regelmatig rustmomenten. Leg je benen omhoog om vochtophoping te verminderen.
Compressiekousen – Deze kunnen helpen om de bloedcirculatie te verbeteren en klachten zoals spataderen te voorkomen.
Overweeg fysiotherapie of podotherapie – Bij aanhoudende klachten kan een podotherapeut een individueel behandelplan opstellen, zoals het aanmeten van steunzolen om de druk beter te verdelen.

Korte lijnen in praktijk Malburgen, Arnhem

Verloskundig Centrum PUUR Vroedvrouwen werkt samen met Voetencentrum Flipse in een pand in de Arnhemse wijk Malburgen. ,,Doordat we samen in een pand zitten, kunnen we eenvoudig even met elkaar overleggen”, zegt Daniëlle van der Swaluw van PUUR. ,,De zwangere vrouwen zien zo ook de mogelijkheden voor een bezoek aan de podotherapeut, al is het maar doordat we samen de wachtruimte delen.”

Conclusie

Zwangerschap brengt mooie veranderingen met zich mee, maar het kan ook een zware belasting zijn voor benen, knieën en voeten. Het is goed om te begrijpen wat er in het lichaam gebeurt, zodat je ook effectief kan zoeken naar een oplossing of naar verlichting. Vanuit onze praktijk in Malburgen, Arnhem, bieden wij persoonlijke zorg en begeleiding, zodat je je zowel fysiek als mentaal sterker voelt tijdens deze bijzondere periode. Heb je vragen of wil je advies? Neem gerust contact met ons op.

Wil je een afspraak maken met de verloskundige? Neem dan contact op met Verloskundig Centrum PUUR Vroedvrouwen via www.puurvroedvrouwen.nl of via telefoonnummer 026-3811795. Voor vragen aan de podotherapeut of voor een afspraak, kunt u op onderstaande knop klikken.

Afspraak maken